informatie over colostomie

colostomie

beschrijving

 Een colostomie is een naar de huid gebrachte opening in het colon om zo de evacuatie van faeces of gassen mogelijk te maken. Het is een tijdelijke of definitieve opening. Zij wordt aangelegd bij ingrepen die nodig zijn voor het verwijderen van een tumor, bij aangeboren afwijkingen, na trauma of bij chronische infecties.

karakteristieken

Een colostomie kan links of rechts liggen, kan voorlopig of definitief zijn.

Men onderscheidt volgens functionaliteit:

  - een loopstoma: dit is een stoma met één opening waarlangs zowel het

functionerend gedeelte, waaruit de ontlasting komt, als het distaal gedeelte

bereikt kan worden, waaruit toch nog muceuze afscheiding kan verwacht

worden.

 - een eindstandig stoma: er is één stoma en het distaal gedeelte van de darm is

chirurgisch verwijderd of als muceuze fistel op een andere plaats in de

buikwand gefixeerd of de darm is in de buikholte als een stomp afgesloten.

Deze stoma is meestal permanent.

 

ALGEMEEN

 - water en een neutrale zeep (pH. tussen 5 en 6), b.v. Eubos, Sunlight, Glycerine.

 - wegwerpzakdoekjes.

 - ontgeurder: b.v. spuitbus Comfort.

 - aangepast opvangmateriaal: stomazakje met of zonder afzonderlijke huidplaat.

SOORTEN COLOSTOMA OPVANGSYSTEMEN

Indeling volgens aard

.open zakje: wordt gebruikt indien de ontlasting vloeibaar is of na onderzoeken met lavement.

.gesloten zakje: wordt gebruikt indien de ontlasting een vaste vorm aanneemt.

Indeling volgens samenstelling

.ééndelig systeem: zelfklevende opvangzakjes met in het midden een opening welke aangepast is aan de doormeter van de stoma of uitknipbaar is.

.tweedelig systeem: bestaat uit een beschermende huidplaat en een afzonderlijk opvangzakje; dit systeem wordt aanbevolen bij het optreden van huidirritatie of een onregelmatig ontlastingspatroon.

De keuze voor een ééndelig of tweedelig systeem is afhankelijk van de handigheid, de graad van afhankelijkheid en de voorkeur van de patiënt.

 

Indeling volgens postoperatief tijdstip

.In de eerste postoperatieve fase worden bij voorkeur qebruikt:

Een tweedelig open systeem, met een transparant stomazakje:

  - Coloplast, Convatec of Hollister -Dansac: voor een stoma zonder brugsysteem.

  -  Biotrol: voor een stoma met een brugsysteem (zie pag.).

Naar het ontslaq toe:

~ Indien de stoma aangelegd is zonder brug systeem en de patiënt heeft vaste stoelgang wordt er geleidelijk aan overgeschakeld op een ééndelig gesloten transparant systeem (Coloplast, Convatec of Hollister -Dansac).

~ Indien de stoma aangelegd is met een brug systeem en de patiënt heeft

vaste stoelgang wordt er overgeschakeld op een tweedelig gesloten

transparant systeem (Biotrol). 

.Bij ontslaq:

 - Indien de stoma aangelegd is zonder brugsysteem wordt er een voorschrift voor aankoop van stomamateriaal meegegeven met de referentienummers van het desbetreffende product, maar opake kleur van het stomazakje.

 - Indien de stoma aangelegd is met een brug systeem worden er voldoende platen en zakjes meegegeven met de patiënt tot aan de eerstvolgende stomaconsultatie.

verzorging van de stoma

ALGEMENEAANDACHTSPUNTEN

 - Voer een hygiënische verzorging uit met water en eventueel een neutrale zeep.

 - Gebruik geen producten die de huid aantasten.

 - Voorkom huidirritatie door:

» de opvangsystemen voorzichtig te verwijderen en de huid te steunen;

» de huid en de stoma te wassen met lauw water;

» de huid te drogen door deppen, nooit wrijven;

» de diameter van het zakje correct te bepalen:

 -           indien deze te klein is ontstaat necrose van de huid en loslaten van het kleefvak;

 -           indien deze te groot is ontstaat huid irritatie door inwerking van de darminhoud op de huid.

Bij diarree maakt men best gebruik van een open systeem.

VERZORGING VAN EEN EENDELIG OPVANGSYSTEEM

Knip de plaat van het stomazakje op de juiste maat, eventueel iets kleiner dan de stoma. Rek de plaat eventueel uit of maak bovenaan inkepingen zodat de plaat beter rond de stoma past.

Laat de huidplaat op lichaamstemperatuur opwarmen om de kleefkracht te

verhogen.

Trek niet -steriele handschoenen aan.

Verwijder de afsluitklem en ledig het zakje (bij open systeem) en bewaar de klem.

Maak het zakje voorzichtig los van de huid en plooi de beide kleefvlakken naar elkaar toe.

Verwijder de stoelgang resten met een wegwerpzakdoekje.

Was de huid en de stoma met lauw water.

Droog de stoma en de omgeving door deppen, nooit wrijven.

Pas het zakje met het bescherm papier van de plaat er nog aan.

Verwijder het bescherm papier, zodat bevochtiging van de kleefstrook vanuit de stoma onmogelijk is.

Kleef de opening van het zakje goed rond de stoma en druk aan, van onder naar boven toe.

Neem voldoende tijd om het stomazakje in te masseren.

Controleer of het opvangsysteem goed kleeft door het zakje naar u toe te trekken.

Breng een klem op het stomazakje aan indien een open systeem wordt gebruikt.

VERZORGING VAN EEN TWEEDELIG OPVANGSYSTEEM

Knip de huidplaat op maat, dit wil zeggen iets kleiner dan de stoma zelf. Rek de plaat eventueel uit en knip aan de bovenzijde inkepingen, zodat de plaat beter rond de stoma past. Maak de randen goed vlak door modelleren met de vinger.

Trek niet -steriele handschoen aan.

Verwijder het gebruikte opvangsysteem door de plaat van de huid los te maken.

Begin hierbij steeds bovenaan.

Voer de verzorging verder uit zoals met een ééndelig systeem.

Breng de nieuwe huidplaat aan en verwijder het beschermpapier, druk van onder naar boven toe en masseer goed aan op de huid.

Bevestig het opvangzakje, ook van onder naar boven toe, totdat u een klik hoort

(afhankelijk van het merk dat men gebruikt).

Controleer of alles goed bevestigd is door het zakje naar u toe te trekken.

Breng eventueel een steungordel aan, het zakje dient vrij te blijven.

aantal verzorgingen

 - Het stomazakje wordt geledigd of vervangen als het half tot driekwart gevuld is.

 - De huidplaat, bij een tweedelig systeem, wordt om de 2 dagen vervangen (in functie van de educatie in het ziekenhuis) tenzij ze vroeger loskomt. In de thuissituatie moet de plaat maar om de 3 à 4 dagen vervangen worden.