informatie over ileostoma
ileostomie
Beschrijving
Een ileostomie is een naar de huid gebrachte opening in het ileum. Het is een tijdelijke of definitieve opening, ten gevolge van: aangeboren of verworven afwijking, traumata of tumoren, colitis ulcerosa, ziekte van Crohn, ileïtis (na radiotherapie), darminfarct.
Karakteristieken
De stoma is meestal gelokaliseerd in de rechteronderbuik of flank, is rond van vorm, met een doorsnede van :t: 2 cm en een 2 tal cm boven het huidniveau verheven.
Men onderscheidt volgens functionaliteit:
- een loopstoma: dit is een stoma met één opening waarlangs zowel het functionerend gedeelte, waaruit de ontlasting komt, als het distaal gedeelte bereikt kan worden, waaruit toch nog muceuze afscheiding kan verwacht worden.
- een eindstandig stoma: er is één stoma en het distaal gedeelte van de darm is chirurgisch verwijderd of als muceuze fistel op een andere plaats in de buikwand gefixeerd of de darm is in de buikholte als een stomp afgesloten. Deze stoma is meestal permanent.
verzorgingsmateriaal
Algemeen
Er wordt gebruik gemaakt van:
- niet-steriele handschoenen
- wegwerpzakdoekjes
- water en neutrale zeep (pH tussen 5 en 6) b.v. Eubos
- ontgeurder (b.v. spuitbus Comfort)
- aangepast stomamateriaal
SOORTEN ILEOSTOMA OPVANGSYSTEMEN
Indeling volgens aard:
Open systeem: omdat de consistentie van de ontlasting bij een ileostomie varieert van waterig tot brijïg, wordt er steeds voor een open systeem gekozen, zodat frequente lediging mogelijk is zonder het systeem te moeten verwijderen.
Indeling volgens samenstelling:
- ééndelig systeem: zelfklevende opvangzakjes met in het midden een opening welke aangepast is aan de doormeter van de stoma of uitknipbaar is.
- tweedelig systeem: bestaat uit een beschermende huidplaat en een afzonderlijk opvangzakje; dit systeem wordt aanbevolen bij het optreden van huidirritatie of een onregelmatig ontlastingspatroon.
De keuze voor een ééndelig of tweedelig systeem is afhankelijk van de
handigheid, de graad van afhankelijkheid en de voorkeur van de patiënt.
Indeling volgens postoperatief tijdstip:
- Eerste postoperatieve fase:
Een tweedelig open systeem, met een transparant stomazakje:
» Coloplast, Convatec of Hollister -Dansac: voor een stoma zonder brugsysteem.
» Biotrol: voor een stoma met een brug systeem . –
- Naar het ontslag toe:
» Indien de stoma aangelegd is zonder brugsysteem wordt er geleidelijk aan overgeschakeld op een ééndelig open transparant systeem (Coloplast, Convatec of Hollister -Dansac).
» Indien de stoma aangelegd is met een brugsysteem wordt er overgeschakeld op een tweedelig open transparant systeem (Biotrol).
-Bij ontslag:
- Indien de stoma aangelegd is zonder brugsysteem wordt er een voorschrift voor aankoop van stomamateriaal meegegeven met de referentienummers van het desbetreffende product, maar opake kleur van het stomazakje.
- Indien de stoma aangelegd is met een brug systeem worden er voldoende platen en zakjes meegegeven met de patiënt tot aan de eerstvolgende stomaconsultatie.
verzorging van de stoma
ALGEMENE AANDACHTSPUNTEN
- Voer een hygiënische verzorging uit met water en eventueel neutrale zeep.
- Voer de verzorging en de verwisseling van het opvang materiaal in de ochtend uit of vlak voor het eten; de stoma is dan het meest rustig.
- Gebruik geen producten die de huid aantasten.
Voorkom huidirritatie door:
~ de opvangsystemen voorzichtig te verwijderen en de huid te ondersteunen;
~ de huid en de stoma te wassen met lauw water;
~ de huid te drogen door deppen, nooit wrijven;
~ een huidplaat met correcte diameter te gebruiken:
- een te kleine diameter geeft aanleiding tot necrose en loskomen van het kleefvlak;
- een te grote diameter geeft huidirritatie door inwerking van de darminhoud op de huid
VERZORGING BIJ EEN EENDELIG OPVANGSYSTEEM
- Knip de plaat op de juiste maat indien deze gekend is, eventueel iets kleiner dan de stoma. Rek de plaat uit en knip inkepingen in de bovenste helft zodat deze beter aansluit rond de stoma.
- Modelleer de opening met de vinger.
- Laat de plaat op lichaamstemperatuur opwarmen om de kleefkracht te vergroten.
- Trek niet -steriele handschoenen aan.
- Verwijder de afsluitklem en ledig het stomazakje, bewaar de klem.
- Verwijder het gebruikte opvangsysteem (plooi beide kleefvlakken naar elkaar toe).
- Breng het opvangzakje in een recipiënt en doe het in een tweede verpakking (plastiek zakje) omwille van de geur hinder. Maak eventueel gebruik van een ontgeurder.
- Verwijder de stoelgang resten met een wegwerpzakdoekje.
- Was de huid met lauw water en zeep.
- Dep de huid droog, niet wrijven.
- Pas het materiaal, nog voorzien van de beschermstrips, en breng lucht in het zakje door een vinger in het opvangsysteem te plaatsen.
- Breng de beschermplaat aan van onder naar boven toe, en verwijder de beschermstrips pas als de plaat op de huid ligt, zodat de kleefstroken droog blijven.
- Druk goed aan door wrijving.
- Breng de klem aan.
- Controleer of alles goed vastzit door het zakje naar u toe te trekken.
VERZORGING BIJ EEN TWEEDELIG OPVANGSYSTEEM
- Knip de plaat op de juiste maat indien deze gekend is, eventueel iets kleiner dan de stoma. Rek de opening uit of knip aan de bovenzijde inkepingen, zodat de plaat beter rond de stoma past. Maak de randen goed vlak door te modelleren met de vinger.
- Trek niet -steriele handschoenen aan.
- Verwijder de afsluitklem en ledig het stomazakje, bewaar de klem.
- Verwijder het gebruikte opvangsysteem door de huidplaat los te maken. Begin hierbij steeds bovenaan.
- Voer de verzorging verder uit zoals met een ééndelig systeem.
- Pas de huidplaat aan, verwijder de beschermstrips en druk van onder naar boven toe, en masseer goed aan.
- Bevestig het opvangzakje, ook van onder naar boven toe, totdat u een klik hoort.
- Breng de klem aan.
- Controleer of alles goed bevestigd is door het zakje naar u toe te trekken.
- Breng eventueel een steungordel aan.
Aantal verzorgingen
- Het stomazakje wordt geledigd als het half tot driekwart gevuld is.
- De huidplaat, bij een tweedelig systeem, wordt om de 2 dagen vervangen tenzij ze vroeger loskomt.
Bron: Stomazorg UZ gasthuisberg Leuven